NHỮNG BỆNH LÝ VỀ XƯƠNG KHỚP Ở NGƯỜI TRẺ

Bệnh lý về xương khớp không còn là vấn đề riêng của người cao tuổi mà đang ngày càng phổ biến ở người trẻ, đặc biệt là nhóm từ 20 – 40 tuổi. Lối sống ít vận động, thói quen sinh hoạt thiếu khoa học và áp lực công việc khiến các bệnh cơ xương khớp thường gặp xuất hiện sớm hơn bao giờ hết. Vậy bệnh xương khớp là gì và làm thế nào để nhận biết, phòng tránh hiệu quả?

1. Bệnh xương khớp không còn là “bệnh của người già”

1.1 Nhận thức sai lầm về bệnh lý xương khớp

Trong nhiều năm qua, bệnh lý về xương khớp thường được gắn liền với người lớn tuổi do quá trình lão hóa tự nhiên. Hình ảnh những người cao tuổi gặp khó khăn khi vận động, đau nhức mỗi khi thời tiết thay đổi đã trở nên quá quen thuộc. Tuy nhiên, quan niệm này đang dần lỗi thời khi ngày càng có nhiều người trẻ cũng đối mặt với tình trạng thoái hóa khớp, viêm khớp hay loãng xương sớm.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 30% người trong độ tuổi từ 20 – 40 đang gặp các vấn đề liên quan đến xương khớp, một con số đáng báo động. Tại Việt Nam, số lượng bệnh nhân trẻ tuổi đến khám và điều trị các bệnh lý về xương khớp cũng tăng nhanh trong thập kỷ qua.

1.2 Thực tế đáng báo động: Xương khớp của người trẻ đang bị “bào mòn” sớm

Không chỉ là những cơn đau nhức thoáng qua, bệnh lý về xương khớp ở người trẻ còn có nguy cơ tiến triển thành những tổn thương vĩnh viễn.

Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y học Lâm sàng Hoa Kỳ cũng khẳng định, nhóm người làm việc văn phòng có tỷ lệ mắc bệnh lý về xương khớp cao hơn 40% so với nhóm lao động tay chân. Điều này phản ánh rõ ràng tác động của lối sống hiện đại đối với sức khỏe xương khớp.

1.3 Giải pháp bảo vệ hệ xương khớp từ sớm

Việc phòng tránh bệnh lý về xương khớp không còn là vấn đề của riêng người lớn tuổi. Chuyên gia y tế khuyến nghị rằng, ngay cả khi ở độ tuổi 20 – 30, chúng ta cũng cần xây dựng thói quen bảo vệ hệ xương khớp bằng cách:

Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý với canxi, vitamin D và omega-3 để xương chắc khỏe
Tập thể dục đều đặn với các bài tập phù hợp, tránh vận động quá sức hoặc sai tư thế
Kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt khi có dấu hiệu đau nhức, cứng khớp kéo dài.

Chỉ với những thay đổi nhỏ trong sinh hoạt hằng ngày, bạn hoàn toàn có thể ngăn ngừa các bệnh lý về xương khớp và duy trì hệ vận động khỏe mạnh về lâu dài.

2. Vì sao bệnh xương khớp ngày càng trẻ hóa?

Điều đáng lo ngại hiện nay là bệnh lý về xương khớp đang có xu hướng trẻ hóa với tốc độ nhanh chóng. Sự thay đổi trong lối sống, môi trường làm việc, chế độ dinh dưỡng và thói quen vận động là những yếu tố tác động lớn đến hệ xương khớp, khiến tỷ lệ mắc bệnh ở độ tuổi còn trẻ trở nên phổ biến hơn.

Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến thực trạng đáng báo động này? Những thói quen nào đang âm thầm gây tổn thương hệ xương khớp của người trẻ? Hãy cùng phân tích chi tiết trong các phần dưới đây.

2.1 Xu hướng toàn cầu: Bệnh lý về xương khớp không còn là vấn đề của tuổi già

Trước đây, bệnh lý về xương khớp thường chỉ xuất hiện ở người trên 50 tuổi do quá trình lão hóa tự nhiên làm suy giảm chức năng sụn khớp và mật độ xương. Tuy nhiên, trong thập kỷ qua, số lượng bệnh nhân trẻ tuổi mắc bệnh đang gia tăng nhanh chóng.

Theo thống kê từ Hiệp hội Cơ Xương Khớp Hoa Kỳ (AAOS), số ca thoái hóa khớp ở người dưới 40 tuổi đã tăng hơn 50% trong vòng 20 năm qua. Đáng chú ý, nhóm người làm văn phòng, tài xế, game thủ và vận động viên thể thao cường độ cao là những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao nhất.

Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh mà còn làm gia tăng gánh nặng y tế trong tương lai. Nếu không có biện pháp phòng ngừa từ sớm, nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng như thoái hóa khớp, viêm khớp mạn tính và loãng xương sớm là rất cao.

2.2 Những nguyên nhân gây bệnh lý về xương khớp ở người trẻ

Sự gia tăng bệnh lý về xương khớp ở người trẻ không chỉ là hậu quả của quá trình lão hóa tự nhiên mà còn đến từ nhiều yếu tố khác trong cuộc sống hiện đại. Các thói quen sinh hoạt không lành mạnh, chế độ dinh dưỡng thiếu cân đối và các yếu tố di truyền đều có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

2.2.1 Ngồi nhiều, ít vận động – Thủ phạm thầm lặng gây bệnh xương khớp

Cuộc sống hiện đại khiến nhiều người trẻ phải ngồi lâu hàng giờ trước màn hình máy tính hoặc điện thoại. Điều này không chỉ làm suy giảm chức năng cơ bắp hỗ trợ khớp mà còn làm tăng áp lực lên cột sống, gây ra tình trạng đau lưng, thoát vị đĩa đệm và thoái hóa khớp sớm.

Theo nghiên cứu từ Tạp chí Y học Cơ Xương Khớp Anh Quốc (BJSM), những người ngồi hơn 8 giờ mỗi ngày có nguy cơ mắc thoái hóa khớp cao hơn 60% so với những người có lối sống năng động.

2.2.2 Tập luyện sai cách hoặc quá sức – Con dao hai lưỡi đối với xương khớp

Tập thể dục là yếu tố quan trọng giúp duy trì sức khỏe xương khớp, nhưng nếu thực hiện không đúng cách, nó có thể gây tổn thương nghiêm trọng. Một số lỗi phổ biến trong tập luyện gồm:

Không khởi động kỹ trước khi tập, khiến cơ và khớp chưa sẵn sàng, dễ bị căng cơ và chấn thương
Tập luyện quá sức làm tăng áp lực lên sụn khớp, gây rách sụn và thoái hóa khớp sớm
Sử dụng kỹ thuật sai khi nâng tạ hoặc thực hiện các động tác cường độ cao có thể dẫn đến chấn thương dây chằng và viêm khớp.

Theo báo cáo từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), tỷ lệ chấn thương xương khớp do tập luyện sai cách đã tăng hơn 30% trong vòng 10 năm qua, đặc biệt ở những người trẻ tập gym, chơi bóng đá và chạy bộ cường độ cao.

2.2.3 Chế độ ăn uống kém khoa học – Yếu tố dinh dưỡng ảnh hưởng đến xương khớp

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ xương khớp. Một chế độ ăn thiếu canxi, vitamin D và collagen sẽ làm giảm mật độ xương, khiến xương trở nên giòn và dễ gãy hơn. Ngược lại, tiêu thụ quá nhiều đường, muối và chất béo bão hòa có thể làm tăng phản ứng viêm trong khớp, gây ra viêm khớp mạn tính.

3. Những bệnh lý về xương khớp thường gặp ở người trẻ

Sự gia tăng bệnh lý về xương khớp ở người trẻ không chỉ là một cảnh báo mà đã trở thành thực tế đáng lo ngại. Không còn giới hạn ở nhóm trung niên hay cao tuổi, các vấn đề về xương khớp ngày nay có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, từ nhân viên văn phòng, người chơi thể thao đến những người có lối sống ít vận động.

3.1. Thoái hóa khớp sớm – Nguy cơ tiềm ẩn ở người trẻ

Thoái hóa khớp từ lâu được xem là bệnh của người già, nhưng thực tế ngày nay tỷ lệ người dưới 40 tuổi mắc thoái hóa khớp đang gia tăng đáng kể.

3.1.1 Nguyên nhân của thoái hóa khớp sớm

Các yếu tố làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp ở người trẻ bao gồm:

Lối sống ít vận động, khiến sụn khớp không được kích thích sản sinh dịch nhờn để bảo vệ khớp
Chấn thương thể thao hoặc tai nạn lao động, đặc biệt là tổn thương dây chằng và sụn khớp
Thừa cân, béo phì, tạo áp lực lớn lên các khớp chịu trọng lượng như khớp gối và khớp háng
Yếu tố di truyền hoặc bệnh lý nền, như viêm khớp tự miễn hoặc rối loạn chuyển hóa.

3.1.2 Triệu chứng nhận biết thoái hóa khớp sớm

Người trẻ mắc bệnh lý về xương khớp do thoái hóa thường gặp các triệu chứng sau:

Đau âm ỉ hoặc đau nhói ở khớp, đặc biệt là khi vận động
Cứng khớp vào buổi sáng, kéo dài từ 15 – 30 phút
Khớp phát ra tiếng lạo xạo khi di chuyển do mất lớp sụn bảo vệ
Sưng nhẹ ở khớp khi bệnh tiến triển nặng hơn.

Nếu không được điều trị kịp thời, thoái hóa khớp có thể dẫn đến biến dạng khớp, hạn chế vận động và tàn phế sớm.

3.2. Hội chứng vai – gáy – cột sống: Mối nguy của dân văn phòng

Làm việc máy tính trong thời gian dài, ngồi sai tư thế và thiếu vận động là những nguyên nhân hàng đầu gây ra hội chứng vai – gáy – cột sống, một bệnh lý về xương khớp thường gặp. Đây là tình trạng phổ biến ở dân văn phòng, tài xế, game thủ và những người làm việc online nhiều giờ/ ngày.

3.2.1 Những bệnh lý cột sống thường gặp ở người trẻ

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ/thắt lưng: Gây đau nhức vùng cổ, thắt lưng, tê bì tay chân, thậm chí yếu cơ
Thoái hóa cột sống: Hình thành gai xương, làm giảm khả năng vận động của cột sống
Đau mỏi vai gáy mạn tính: Do căng cơ kéo dài, gây đau đầu, chóng mặt và suy giảm tập trung.

Theo nghiên cứu từ Hiệp hội Cột sống Bắc Mỹ (NASS), có hơn 70% nhân viên văn phòng từng gặp vấn đề về vai – gáy – cột sống do ngồi làm việc sai tư thế.

Việc điều chỉnh tư thế làm việc và duy trì thói quen vận động thường xuyên là giải pháp quan trọng để ngăn ngừa tình trạng này.

3.3. Viêm khớp do lối sống – Hệ quả từ chế độ ăn uống và stress

Viêm khớp không chỉ là một trong những bệnh lý về xương khớp xảy ra do lão hóa mà còn bị tác động bởi chế độ ăn uống, căng thẳng và các thói quen xấu. Một số bệnh viêm khớp phổ biến ở người trẻ gồm:

Viêm khớp dạng thấp: Do hệ miễn dịch tấn công nhầm vào mô khớp, gây viêm mạn tính
Viêm cột sống dính khớp: Gây đau lưng, cứng khớp và có thể dẫn đến biến dạng cột sống nếu không điều trị sớm.

Những người tiêu thụ nhiều đường, chất béo bão hòa, rượu bia và hút thuốc lá có nguy cơ mắc viêm khớp cao hơn do các chất này kích thích phản ứng viêm trong cơ thể.

3.4. Loãng xương sớm ở người trẻ – Nguy cơ âm thầm

Loãng xương thường được xem là bệnh của người lớn tuổi, nhưng thực tế ngày càng nhiều người trẻ bị mất mật độ xương do thiếu canxi, vitamin D và lối sống ít vận động.

3.4.1 Nguyên nhân gây loãng xương sớm

Chế độ ăn thiếu canxi từ sữa, rau xanh, hải sản
Thiếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, khiến cơ thể không tổng hợp đủ vitamin D
Lạm dụng nước ngọt có ga, do phốt phát trong nước ngọt làm giảm hấp thu canxi
Ít vận động, làm xương không được kích thích phát triển.

3.4.2 Hệ lụy của loãng xương sớm

Tăng nguy cơ gãy xương dù chỉ va chạm nhẹ
Đau nhức xương khớp mạn tính, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày
Giảm chiều cao sớm, đặc biệt ở phụ nữ sau tuổi 30.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Loãng xương Quốc tế (IOF), người trẻ nên duy trì chế độ ăn giàu canxi và vitamin D kết hợp với tập luyện để bảo vệ sức khỏe xương khớp.

4. Làm thế nào để phòng tránh bệnh lý về xương khớp ngay từ khi còn trẻ?

Mặc dù bệnh lý về xương khớp ngày càng trẻ hóa và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, nhưng điều đáng mừng là chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu có lối sống khoa học.

4.1. Duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ xương khớp

Lối sống lành mạnh không chỉ giúp phòng ngừa bệnh lý về xương khớp, mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, giúp cơ thể dẻo dai và linh hoạt hơn.

4.1.1 Chế độ dinh dưỡng khoa học: Xây dựng nền tảng xương chắc khỏe

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương khớp. Một chế độ ăn khoa học nên bao gồm:

Canxi và vitamin D: Canxi là thành phần chính của xương, trong khi vitamin D giúp hấp thụ canxi tốt hơn. Sữa, phô mai, sữa chua, cá hồi, trứng và nấm là những thực phẩm giàu canxi và vitamin D
Collagen và protein: Collagen chiếm 30% thành phần của xương, giúp duy trì độ dẻo dai của khớp. Bạn có thể bổ sung collagen từ nước hầm xương, cá biển và các loại hạt.
Omega-3: Giúp giảm viêm và bảo vệ khớp. Có nhiều trong cá hồi, cá thu, hạt chia và dầu ô liu
Magie và kẽm: Cần thiết cho quá trình khoáng hóa xương, có trong hạnh nhân, hạt điều, hạt bí và rau xanh.

Một nghiên cứu từ Trường Y Harvard đã chứng minh rằng những người duy trì chế độ ăn giàu canxi và vitamin D có nguy cơ mắc loãng xương thấp hơn 50% so với những người thiếu hụt hai chất này.

4.1.2 Tập luyện thể dục đúng cách: Củng cố hệ cơ – xương – khớp

Hoạt động thể chất không chỉ giúp duy trì cân nặng lý tưởng mà còn kích thích sản sinh dịch khớp, giúp sụn khớp hoạt động trơn tru hơn. Tuy nhiên, không phải môn thể thao nào cũng phù hợp, đặc biệt là những bộ môn có cường độ cao dễ gây chấn thương.

Các chuyên gia khuyến nghị nên tập luyện tối thiểu 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần với các bài tập như:

Đi bộ nhanh hoặc chạy bộ nhẹ giúp tăng cường mật độ xương
Yoga và Pilates cải thiện sự linh hoạt và giảm áp lực lên khớp
Bơi lội là bộ môn tuyệt vời giúp giảm tải trọng lên khớp nhưng vẫn duy trì sức mạnh cơ bắp
Tập tạ nhẹ hoặc bài tập kháng lực giúp tăng cường cơ bắp quanh khớp, giảm nguy cơ thoái hóa.

4.1.3 Kiểm soát cân nặng hợp lý: Giảm áp lực lên khớp

Thừa cân, béo phì làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh lý về xương khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp gối. Theo Hiệp hội Chỉnh hình Hoa Kỳ (AAOS), mỗi 0,5 kg cân nặng dư thừa sẽ tạo thêm 2 – 3 kg áp lực lên khớp gối khi đi lại.

Do đó, việc duy trì chỉ số BMI ở mức tối ưu (18,5 – 24,9) không chỉ giúp xương khớp khỏe mạnh mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, tiểu đường và huyết áp cao.

4.2. Điều chỉnh tư thế sinh hoạt và làm việc – Ngăn ngừa bệnh cột sống

Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh lý về xương khớp, đặc biệt là thoái hóa cột sống và thoát vị đĩa đệm, chính là tư thế sinh hoạt sai lệch.

Ngồi làm việc đúng tư thế – Bảo vệ cột sống

Giữ lưng thẳng, không cong vẹo hay rướn người về phía trước
Điều chỉnh độ cao của màn hình máy tính ngang tầm mắt để tránh cúi đầu quá lâu
Đặt chân chạm sàn hoặc sử dụng ghế có chỗ để chân phù hợp
Thay đổi tư thế thường xuyên, không ngồi quá 60 phút liên tục.

Tư thế ngủ ảnh hưởng đến sức khỏe cột sống

Nằm nghiêng với gối kê giữa hai chân giúp giữ thẳng cột sống
Không nằm sấp vì sẽ gây căng thẳng lên cột sống cổ
Dùng nệm có độ cứng vừa phải, tránh nệm quá mềm làm lún cột sống
Những thói quen này sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh lý về xương khớp liên quan đến cột sống như thoái hóa, thoát vị đĩa đệm và đau mỏi vai gáy.

4.3. Khám sức khỏe xương khớp tại HomiQ Group

Phát hiện sớm là chìa khóa quan trọng giúp kiểm soát và ngăn ngừa bệnh lý về xương khớp hiệu quả.

Lý do nên thăm khám sức khỏe cơ xương khớp:

Phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường trước khi bệnh tiến triển nặng
Tư vấn phương pháp điều trị và phòng ngừa phù hợp theo tình trạng cá nhân.

Trải nghiệm dịch vụ chẩn đoán và điều trị tại HomiQ Group

Tại HomiQ Group & các chi nhánh, bệnh nhân có thể được thăm khám & tư vấn lộ trình điều trị kịp thời với phương pháp Đông y không dùng thuốc. Bệnh lý về xương khớp không còn là vấn đề của tuổi già mà đang ngày càng trẻ hóa do lối sống hiện đại. Tuy nhiên, nếu chủ động phòng ngừa bằng chế độ dinh dưỡng khoa học, thói quen vận động hợp lý và khám sức khỏe định kỳ, chúng ta hoàn toàn có thể bảo vệ hệ xương khớp khỏe mạnh dài lâu. Nếu bạn đang có dấu hiệu đau nhức xương khớp, đừng chủ quan! Hãy đến ngay chi nhánh HomiQ gần nhất để được thăm khám và tư vấn trị liệu!

(tổng hợp)

_________________________

THÔNG TIN LIÊN HỆ

Hotline: 0797654525 (Ms. Linh)

👉 Phòng Khám Chẩn Trị YHCT Hoà Minh

👉 Trung Tâm Điều Trị Điểm Đau & Thể Dục Phục Hồi

👉 Viện Đào Tạo Nghề Hoà Minh

1/ Địa chỉ Cần Thơ

• Số 41, đường B25, KDC 91b, Phường Tân An, TP. Cần Thơ

Lịch khám: Thứ 2 đến Chủ nhật: 8h đến 19h

0946008701

• Số 3, đường 30/4, Phường Ô Môn, TP. Cần Thơ

0911289400

2/ Địa chỉ Cà Mau

• Số 216A, đường Nguyễn Đình Chiểu, Phường Lý Văn Lâm, tỉnh Cà Mau ( nhà hàng Tân Tân vào 700m phòng khám nằm bên tay phải, đối diện nhà thuốc tây Phượng Hoàng)

Lịch khám: Thứ 2 đến Chủ nhật hàng tuần: 9h đến 18h.

0946008026

• Số 20, đường Nguyễn Văn Biên, Phường Tân Thành, tỉnh Cà Mau

• Số 351, đường Võ Thị Sáu, Phường 7, tỉnh Cà Mau

0946008201

• Ấp Long Thành, thị trấn Phước Long, xã Phước Long, tỉnh Cà Mau

0948645994

• Số 21A, đường Nguyễn Văn Uông, Phường Giá Rai, tỉnh Cà Mau

0946008431

3/ Địa chỉ Vĩnh Long

• Số 121, đường Sơn Thông, Khóm 10, Phường Trà Vinh, tỉnh Vĩnh Long

0945 126 465

• Số 10E1, đường số 1, KDC Sao Mai, Phường Bến Tre, tỉnh Vĩnh Long

0946008034

4/ Địa chỉ An Giang

• Số 100, đường CMT8, Phường Tô Châu, tỉnh An Giang

0989344751